die Moukissie

letters – my little black children running wild in the world …

Archive for the category “Stofpad Langs”

03 Jul 2009
1 Comment

2009-02-25 Stofpad Gedagte_07 Rustig

Waar gaan mense dood?

Dalk moet dit eintlik ‘wanneer’ wees?

Daar is hierdie vraag wat in filosofie gevra word dat “as ʼn groot boom in ʼn bos iewers omval, het dit gebeur as jy dit nie weet nie?” (geparafraseer)

Gaan iemand nog dood as jy dit nie weet nie? Gaan hulle vir jou eers dood wanneer jy dit uitvind? Gaan hulle nog dood solank iemand nog van hulle bestaan kan onthou?

Ek sou die gedagte net daar wou stop.*

Dankie dat jy gelees het.

Groete

—

*Dit is seker die kortste gedagte wat ek tot nog toe geskryf het, ek het wel gevoel dat ʼn nota onderaan die bladsy dalk net sou help om die prentjie beter in te kleur, al is dit net in skakerings van swart.

My ouma is vandag 25 Februarie 2009, tien voor nege in die oggend rustig in haar slaap dood. My selfoon het agtien minute na sewe in die oggend die swaar boodskap aangedra. Iemand het vóór dit bespeur dat sy nie meer die las van hierdie tydelike tent dra nie. Rustig. Heen.

Iewers langs die pad op die tog deur hierdie lewe gaan elkeen in ʼn stadium sy tent verlaat. Tyd verlaat. So gaan die tekens dat ons hier was ook in die stof in verteer en dit alles is okay. Want ons was hier, of dit nou op klippe staan en of die geskiedenis dit geskryf het, ons was hier. Mense om ons het ons beleef. Ons stemme gehoor, ons vorm gesien, ons warmte aangeraak.

Sonder dat ons dit altyd beplan of weet maak jy ʼn merk in die tyd om jou. Kataliseer jy rimpels met elke tree. Verander jy die wêreld of jy nou iets doen of nie. Selfs jou huiwering staal een langs jou om met ʼn besluit voort te gaan. Soms swyg ons die liefde van ʼn smeulende pit na ʼn vergete rokie.

Maar ʼn invloed sal ons hê.

Ons sit so om ʼn vuurtjie die aand na die oggend se begrafnis, dankbaar dat van die familie kon bly om bietjie te kuier. Ek was dalk stadig as kind maar het nooit gewonder hoekom my oom se van Nel was en my ouma s’n Van der Merwe nie. My ma se nooiensvan was ook Nel. Almal het my oupa ‘Oom Paai’ genoem.

En hier na my ouma se begrafnis het ek die eerste keer die vloekwoord gehoor. Stief. My ma en oom se pa, Oupa Fanie, is dood (tog weet ek dit al van kleins af). Die oupa wat ek leer ken het, was ʼn stiefpa vir hulle. Nee, niemand het mekaar aan die kraag gegryp en dít gesê nie, dit was meer in verwondering dat ons besef dat die mense wat vandag om die graf gestaan het met mekaar verbind was deur my ouma as gevolg van wie sy was.**

Een ding moet jy ook mooi verstaan, my ouma het drie mans gehad – nee, sy was nie soos die De Melker vrou nie – sy het elkeen waarlik liefgehad en elke stukkie familie wat aangetrou het haar eie gemaak asof sy hulle almal self gebaar het. Dit sit nie in enige een om so te kan maak nie.

Hertzogville. As jy hierheen bel en net naastenby klink soos die media of nuuskierig sal die persoon sommer prontuit sê: “Hier in Hertzogville gaan niks aan nie en oom Paul is nog steeds dood”. Ja, jy weet van die omie wat die tannie na sy dood in die huis aangehou het omdat sy onwrikbaar geglo het hy gaan weer opstaan. Die staat moes ingryp en onder bewaking die man gaan begrawe.

Die tannie het glo nog so nou en dan nuwe datums vir die oom se terugkeer. My ouma was nie so nie. Sy het die verlies van haar maats berou met die grootste deernis. Opgestaan, aanvaar en verder geleef. Nie minder lief gewees vir enige van hulle nie, nie meer aandag aan die een se kinders gegee as die ander nie. Maar iets in haar het genoeg lewenslus oorgehad dat sy dit nie vir haarself kon hou nie, genoeg dat sy dit nie op haar eie kon opleef nie en moes uitdeel, uitleef saam met iemand anders.

Iets in haar het nie skuldig gevoel om aan te hou leef nie, het geweet dat haar hart groot genoeg is om aan te hou liefhê en het ook geweet dat haar liefde vir haar maat nie sal sterf nie, want ek glo dit wat hulle in haar lewe in gebring het gaan nooit sterf nie. Selfs vandag na haar dood leef die bestaan van haar mans en wie sy was in ons voort.

Dit maak dat sy ook nog lewe.

Nee, ek het nie ʼn wanbegrip oor die feit dat my ouma huis toe is nie. Ek probeer haar nie aan die lewe redeneer nie, ek dink net ek besef iets wat sy uitgeleef het. Iets bevrydend. Iets wat my leer van hoe liefde werk en dat mens nie jok of jou lewensmaat verloën deur nog iemand lief te hê as hulle nie meer daar kan wees nie. Dat ek nie iemand gaan of moet vergeet om iemand anders lief te hê nie.

Ek sukkel om dit te verduidelik maar ek weet dis ʼn goeie ding as ek kyk na die invloed wat my ouma op die mense om haar het net omdat sy weer en nogsteeds kon liefhê.

Liefde is ʼn werkwoord wat aanhou gee.

Dalk het sy net die verskil tussen skuldgevoelens en ware liefde verstaan. Die leuen kon onderskei wat sommige mense glo dat daar net plek is vir een mens in jou lewe in ʼn leeftyd.*** Wat dit ook al was, my ouma het dit verstaan en dit is deel van my erfenis, ʼn voorbeeld wat in my lewe afgespeel het wat ek nie sal kan ontken nie en in dit leef my ouma voort. Of sy nog hier is of nie, of ek elke dag aan haar dink of nie my lewe is deur haar beïnvloed en mense om my leer my ouma ken al het hulle haar nooit ontmoet nie.

Mag jy in hierdie lewe te veel lewenslus hê om dit op jou eie uit te leef en mag die mense om jou nooit dieselfde wees nie. So eer ek dan vandag my ouma daar waar sy vir 86 jaar liefde uitgeleef het en in die geslagte om haar ʼn onmisbare erfenis nalaat in selfs die mense se lewens wat haar nooit ontmoet het nie.

–

** Ek weet die sin klink dom, sonder om die spoed van die skryfwerk op te frommel kom dit maar net daarop neer dat ons nie almal bloedverwant is nie, maar ‘trou’verwant.

*** Ek hoop jy kan onderskei dat ek nie hier van veelwywery praat nie.

–

Ns. Vir die van julle wat tot hier onder aan die gedagte lees, ʼn stukkie propaganda. Die erfenis wat ek hier van praat is die goeters wat ek uit vorige geslagte wil vier en onthou en aan my kinders oordra. Gaan soek die gedagte onder die titel ‘Porsie’ as jy dié konteks van erfenis wil verstaan.

ʼn Nota na die einde. Ek het eers tien voor nege op die 25ste Februarie 2009 die boodskap op my foon gelees, tot net voor dit was my ouma volgens my nog hier.

Posted in Stofpad Langs and tagged , , , , , ,
16 Mar 2009

2009-02-22 ‘n Stofpad Gedagte_06 Orania

Ek weet nie of jy die TV/radio advertensies van “Boys’ Town” kan onthou nie? Iewers het die stem gesê: “Ek het gedog daar gaan tralies voor die vensters wees …” Dan gaan die grappie aan “… maar die eerste vensters was eers op die derde verdieping”.

Snaaks hoe mens vanuit jou vooropgestelde idees leef of die wêreld beskou. Ek het sulke idees oor Orania gehad en sal graag my uitstappie aan die dorpie aan jou wil beskryf, maar om die belewenis so raak as moontlik oor te dra sal ek my vooropgestelde idees aan jou bekend moet maak. Reg of verkeerd, mooi of lelik, dis wat ek gedink het.

ʼn Gatkant dorpie, waar ongeveer 600 stoere Afrikaners gaan wegkruip met die hoop dat die wêreld wat hulle skep ʼn wit een sal wees of dalk om Suid Afrika weer iewers in die onbeduidende toekoms oor te neem. Ons was oor die 1000 leerlinge toe ek op nog op hoërskool was, 600 mense wat oor iets saamstem is nie baie nie.

Stofstraatjies. ʼn Maer wit laitie wat by die vulstasie vir jou brandstof ingooi. Om daar te kom moet jy iewers in die Karoo inry, probeer om nie te verdwaal nie en hopelik die droë plekkie raak ry voor die son jou alleen kry. Boere met groot baarde wat nog met sannas skiet en die Zoeloes haat.

Ja, ek het ʼn klein bietjie vet gesmeer. Net ʼn bietjie. ʼn Vriendin het gedink die vrouens dra Voortrekkerkappies. (Om die tafel waar ek sit en tik val sinne soos dié uit mense se gedagtes: “Ry hulle met karre rond?” “Het hulle darem TV?” “Ja, ek sal kan glo dat hulle ʼn eie radiostasie het.” “KykNet is seker bietjie wild vir hulle.” “Is daar ʼn teerpad soontoe?” “Ek dog hulle ry nog met ossewaens?”)

Tussen Petrusville en Hopetown is daar ʼn teerpad en so 30km uit Hopetown het ons ʼn 4-rigting kruising met stoptekens gekry. Orania. ʼn Groot bord teen die dak van ʼn gebou aan die regterkant lees ‘ORA’ en in kleiner lettertjies by die ingang kan jy van die pad af sien dis ʼn ‘OK Grocer’. Met wit kryt op ʼn swart bordjie word jy aan die 5% afslag herinner wat jy kry indien aankope met die plaaslike geldeenheid, die ‘Ora’, betaal word. Die ekonome tussen ons sal dan bespeur dat dié geldeenheid tegnies en teoreties sterker as die Rand is as gevolg van dié afslag.

Ons sien baie klein dorpies.

Orania is oulik. Daar is ʼn ‘Aan die Oewer’ vakansieoord wat skoon en netjiese houthuise het, laat my dink aan ʼn oord by Amanzimtoti waar ek as kind was. Lower groen met pragtige donker bruin verniste houtgeboue. Rustig. Die dame sê hulle geniet dieselfde tipe aandag as die ou ATKV oorde. Daar is ook ʼn Spa waar jy jou van jou tone tot jou kroontjie kan bederf en die gebou is toegerus met ʼn eko-temperatuurbeheerstelsel. Die een hele muur is van rivierklippe in ʼn draadstruktuur gemaak. Water drup stadig oor die klippe wat dan, wanneer die wind daaroor waai, die hele gebou afkoel. In die winter is daar deurskynende panele wat soos blinders oor die muur toemaak, die water word toegedraai en die muur word warm wat die gebou weer verhit.

ʼn Stukkie geskiedenis om die oorsprong van Orania te beskryf. Ek parafraseer verskriklik, want ek kan nie al die inligting in detail onthou waarmee hulle media offisier-persoon ons bombardeer het nie. Jammer. Iewers in 1963 het Waterwese ʼn dorpie gebou om van hulle mense te huisves sodat hulle nader aan die Vanderkloofbesproeiingskanale kan wees. (Dis na my mening baie tipies van ‘tydelike dorpies’ dat mens betonstrate en asbeshuise in Orania kry.)

Die projek is afgehandel, die mense het begin wegsyfer en Orania het in ʼn spookdorpie verander. Rondom 1990 het die dorp op veiling gegaan. Die witmense het dit deur ʼn maatskappy van soorte opgekoop en hulle ideale gevestig in die skulp van dié dorp iewers in 1991. Hulle hamer nogal op die feit dat dit wel vóór 1994 was.

Buite by die publieke swembad het ons ʼn monument gekry. ʼn Reuse koeksister. Ek het begin wonder oor dié plek …

Orania het vele aspekte wat mens laat dink dat daar darem meer as ʼn paar aande oor bier en braaivleis aan dié idee gedink is. Hulle sit vierkantig in die ‘groen’ stoel met hulle energie en omgewingsbewuste projekte. Jy sien sommer oral op straat trossies asblikke mooi gemerk: ‘Glas’, ‘Plastiek’, ‘Papier’, ‘Blikkies’, ens. Behuisingsprojekte word van strooibale tot polistireen gebou om goedkoper en volhoubaar te bou. Selfs droë toilette is op die lys.

Hulle probeer alles.

Selfs die landbou spring nie ‘groener’ ideale vry nie, diere wei in die boorde om sodoende te help bemes aan die grond en van die boere breek ook nie meer die grond in hulle landerye wanneer daar geplant word nie.* Trots kondig die persoon wat ons rondlei aan oor hoeveel joernaliste hulle besoek en van al die mense uit die buiteland wat na hulle ‘volhoubare nedersetting’ kom kyk en bewonder.

Daar is iets geniepsig wat my net nie wil los nie. ʼn Stoute seuntjie in my wat die ou oom oorkant die straat permanent die josie in wil kry. Sy kat wil pers verf, dagga in sy blomtuin plant of wasgoedseep in die fonteintjie by die voordeur gooi. Wat gebeur in Orania wanneer die son sak? (Jy het huiswerk. Gaan kyk die film ‘The Village’.)

Die geniepsig in my het eindelik beelde uit die film in my geheue los getorring. Ek wil weet wat gaan deur ʼn burger van Orania se kop wanneer hy of sy in die regte wêreld daar buite kom?

Die wêreld is nie ʼn wit plek nie.

Soos met ʼn broertjie of tannie in die tronk het mense traag geantwoord wanneer ek hulle oor dié buurdorp uitgevra het. Niemand wil skinder nie. Maar alles is nie reg nie. Dít het my die hele tyd gepla, want dis regtig ʼn oulike dorpie al stem ek nie saam met hulle rassebeginsels nie.

Soos met die film ‘The Village’ blyk dit ʼn goeie idee te wees, glimlag al die mense mooi op die foto’s teen die muur. Maar …

Dié vier lettertjies wat my vrede steel as ek aan die plekkie dink. Ek was al in dorpe waarvan ek doodeenvoudig net nie gehou het nie. Dis soos sekere mense wat glad nie van olywe of tamatiesoustoebroodjies hou nie. Niks persoonlik nie. Daar is net meer plekke waarvan ek oorwegend meer hou. Dis maar dit.

Ek het wel net weereens besef dat my Afrikanerskap nie van ander mense afhang nie. Net omdat ʼn dorpie ʼn string ideale aan die grensdraad hang en dit oor die ‘Afrikaner’ kam skeer, maak nie noodwendig dat ek daaraan vashaak omdat ek wit is nie.

NS. Ek was tot voor die tog deur die land ʼn groot voorstaner van tuisonderrig, maar isolasie van die samelewing is nie gesond nie. Ek is wel dankbaar vir vriende wat deur die proses is en gebalanseerd aan die anderkant uitgekom het. Al sê die mense van Orania wat, hulle isoleer hulleself, hulle kies om eksklusief te wees. Dit is jammer.

*Dié boerdery beginsel maak baie sin, sal jou aanspoor om bietjie meer hieroor uit te vind. As daar genoeg navraag oor die onderwerp is sal ek dalk ʼn gedagte daaroor skryf.

Interessante bladsye:
http://www.news24.com/News24/South_Africa/Decade_of_Freedom/0,,2-7-1598_1515558,00.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Orania,_Northern_Cape
http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3670441.stm
http://www.orania.co.za/

428x60_ZAR_Earn_Gold_Dollar_Globally

Betaal ‘n paar rekeninge uit die buiteland.

Posted in Stofpad Langs and tagged , , | Lewer kommentaar
10 Mar 2009

2009-02-16 ‘n Stofpad Gedagte_05 Privaat

Hopetown. Eintlik is ons al by Strydenburg oor die halfpadmerk van die tog, maar hier het die spilpunt in die mielies gestaan.

Dalk gaan dit tussen twee episodes gebeur wanneer julle dit kyk. Iets is wel aan die gebeur, so tussen die bossies en oor die bulte is die landskap en alles wat daarmee saamgaan besig om te verander. Maar laat ek eerder stuk-stuk so van ʼn kant af begin om dié storie se drade uit te lê.

In die vorige gedagte het ek genoem dat dinge eintlik baie veilig op die tog gaan, dis glad nie meer snaaks om met die huis se deure oop te slaap of om goeters iewers net so te los as ons iets anders moet gaan doen nie. Mense wat ons nou ontmoet sal netnou sommer hulle plaashuis vir ons oopsluit en ons daar laat bly terwyl hulle eintlik op die dorp is vir die naweek. Netso.

Ek het ʼn redelike fassinerende boek in Pretoria begin lees, Freakonomics – ek sal dit ten sterkste aanbeveel! Hulle kyk bietjie na statistiek en wat dit eintlik beteken. “Gaap”? – nee! Woes interessant!* Ek is nog besig om in hom rond te loer en het toe begin wonder oor goeters wat ek om my sien.

My gebrek aan belangstelling op skool in vakke soos Aardrykskunde en Geskiedenis byt my nou dat ek nie seker is waar die Karoo eindig en die res begin nie. Tog het ek die volgende observasies gemaak en dis juis húlle wat my aan die dink het. By Strydenburg was die wêreld nog vaal en mooi, het ons ondervinding nodig gehad om die groen in alles te sien en was die romanse van die Karoo en sy hoë wolke nog vars in ons gemoed. Mense is vriendelik, plaashekke oop en daar groei net bossies tussen die klippe.

Iewers het die kwaai begin. Het ek begin oplet dat daar slotte en kettings aan die hekke is, het die gevaarlike bordjies jou begin waarsku.

“Pasop!”

Saam met dit het die gras begin uitloer tussen die korrels, miershope het soos pokke op die landskap uitgeslaan.

“Pasop!” “Gevaar!”

Prente van gewere, honde en skedels het in geel van pale en hekke op jou begin skree.

“Gewapende Reaksie!” “Geen Ingang!”

Die skape het in die gras verdwyn – langer bene werk hier beter – en so het die beeste verskyn.

“Privaat Eiendom!”

Bome het opgekom, met dorings aan, soos die drade ook al meer dorings begin kry het.

“OORTREDERS SAL VERVOLG WORD!”

Water, groener en groter bome.

“WAARSKUWING! PASOP vir die HOND!”

En die volgende dorp se naam: Hopetown. Die Oranjerivier. In ʼn oogwink het die Karoo verdwyn, ek wou nog koebaai sê.

Dis Sondagoggend, ek sit in my bakkie en boek lees langs die N12 aan die buitekant van die dorp, net oorkant die stadion waar die geel party gister ʼn saamtrek gehad het. Ben moet vandag terug huis toe, daar is dinge daar waaraan hy moet gaan aandag gee. Ek wil hom groet voor hy die bus in Kimberley moet vang en hulle ry netnou hier verby op pad soontoe. Dis meestal die inwoners van die informele nedersetting wat my groet en glimlag. Terwyl ek lees wonder ek wat mens moet aflei van die landskap wat so verander en die ondertone daarmee saam.

Twee begrippe uit Freakonomics het my aan die dink gesit. Die een is dat sekere goeters maar net saam loop en ander mekaar veroorsaak. Wolke in die lug beteken nie noodwendig dat dit besig is om te reën nie, maar daar is meeste van die tyd wolke in die lug wanneer dit reën. Net omdat daar ʼn klomp statistiek is beteken nie dat die faktore die statistiek se ‘gevolgtrekking’ veroorsaak nie. ʼn Klomp van daardie goeters loop maar net saam maar die werklike oorsaak het jy dalk nog nie raakgesien nie. Lees die boek.

Terwyl ek met die wolke voorbeeld besig is gaan ek hom gou bietjie skeef trek. Gestel die persoon wat ons aanstel om die reënval van ʼn sekere gebied te monitor slaap baie diep en werk nagskof. Iewers in die opname gaan hy die volgende afleiding dalk maak: “Dit reën meestal net in die nag, dus het die son ʼn negatiewe uitwerking op die vorming van wolke en reën.”

As ek nie van sy werk en slaap gewoontes weet nie, gaan ek hom glo.

Dit dan klaar gesê, wil ek nog steeds weet hoekom die wêreld al kwater word soos ons noord gaan. Kom dit saam met die bossies wat minder raak, of die miershope, of die miere? Of die miervreters? Maak die gras mense kwater, of is dit die dorings aan die bome en die drade?

Rooigrond. Ons is in die gevegte distrik, boere en engelse het al hoe meer met mekaar begin slaags raak. Diamante? Water? Elektrisiteit … ESKOM! Ek moes dit geweet het!

Ernstiger noot. Aan die begin was die water skaars, elektrisiteit ʼn weelde en het meeste mense van sonpanele, dieselkragopwekkers of windlaaiers gebruik gemaak. Die grond was meestal lig van kleur. Dit was droog. Nou is die veld groen en mooi.

Net gister praat ons met ʼn oom wat op 75 nog boer. Sout van die aarde. Nou is ek ʼn bietjie deurmekaar. Hoe kan die mense as jy hulle alleen kry nog net so gaaf en vriendelik wees soos oral langs die pad, tog as jy terugstaan word die wêreld al hoe kwater? Dié kwaad moet tog iewers boublokkies hê. Ek het gedink dis in die water. Gedink dat dit die grootste faktor is wat maak dat mense meer kan plant, beeste kan boer en dus meer geld kan maak. Mammon.

Steeds is ek nie tevrede nie. Ek sien al die donderwolke, maar nie ʼn druppel reën nie.

Die gemiddelde dorpie deur die Karoo is oorwegend kleiner as die dorpe in die noorde, mense in die kleiner dorpe ken mekaar beter en soos iemand van die Loxton distrik ons vertel het, “Daar is klieks in alle klein dorpies. In Loxton is dit ook so en is daar net-net genoeg mense vir EEN so kliek.”

ʼn Bietjie statistiek bestaan wat reken dat mense moeiliker steel van iemand wat hulle ken, veral as dit in ʼn klein gemeenskap is waar almal dit kan uitvind. Reg deur die tog het inwoners van klein dorpies daarop geroem dat hulle ondersteun word deur die gemeenskap sou hulle deur ʼn moeilike tyd gaan. So lief vir skinder en venynig as wat mense kan wees, is ons nie so ten volle oorgegee aan die/ons? slegte natuur dat ons nie eens ʼn bietjie vir ander kan omgee nie.

Daar is net een probleem met die oplossing. Wat is dan die grootte van die dorpie waar mense nie meer omgee nie? Is dit dan die geheim van deure oop los en veilig lewe? Of is dit dalk net die verkeerde vraag? Het dit nie dalk iets met die kleur van die mense te doen nie? Ek wil stuitig wees en kliphard ‘JA’ sê en amper dadelik kleur weer net ʼn klomp wolke noem.

Ek is nie deel van die kampie wat misdaad op ras blameer nie. Want wat is die kleur van die misdadigers in sogenaamde ‘wit’ plekke? Wit. Party mense kies om slegte goeters te doen en ander kies om beter dinge met hulle tyd te doen.

Hoekom sê ek dan dat dit met ras te doen het? Maklik. Die bruin mense in die suide praat Afrikaans, en solank die oorheersende taal van die gemeenskap en die dorpie dieselfde was, het daar ʼn groter begrip vir mekaar geheers. Diep in die Karoo waar daar min mense was, het ons nie kleur gesien nie. Mense moet bymekaar staan om te oorleef. Alles in hulle verstaan dit en vanaf daardie begrip deel hulle die bietjie water mooi en help hulle mekaar die paar skapies grootmaak. Hulle het verstaan dat as dit met die een sleg gaan dit met die ander ook swaar gaan. Tog hoe meer noord ons beweeg, het die “gemeenskapsgevoel” van die klein dorpies al meer gepolariseer om die duideliker taal en kultuur grense.

Tussen Hertzogville en Hoopstad het die een tannie nie ʼn sterk vaardigheid in Engels nie. Sy het twee werkers in die huis, die een dame kan nie Afrikaans praat nie, so nou vertaal die ander dame vir haar wat die tannie in die huis gedoen wil hê. Iets wat ongeken aan die begin van die tog was.

Ons kom nog steeds in dorpe waar die grootte van die dorp ʼn samesyn kweek waarvoor die platteland so bekend is, tog, omdat taal- en kultuurgrense so sterk skei, bloei die liefde tussen rasse al meer water vir mekaar.**

Die goeters buite ons beheer het nie regtig so ʼn groot invloed op ons samesyn as wat ons dink nie, dit is eintlik maar in die begrip tussen en vir mekaar waar die reën werklik val of nie. Soms is daardie begrip maklik as ons mekaar se taal verstaan. Ek word herinner aan die huwelik en een van die tekens van koestering wat gebruik word. Diamante. Tussen man en vrou is daar gewoonlik ʼn diamant of twee, jy weet dat daar in Kimberley tussen die engelse en die boere ook diamante was. Albei wit rasse, maar soos in ʼn huwelik kan hulle mekaar se woorde hoor en nie die keuse maak om samesyn in hulle klein gemeenskap met mekaar te koester nie. Jy moet wil verstaan, wil begryp en wil verander.***

*Which is more dangerous, a gun or a swimming pool? What do schoolteachers and sumo wrestlers have in common? Why do drug dealers still live with their moms? How much do parents really matter? How did the legalization of abortion affect the rate of violent crime?

These may not sound like typical questions for an economist to ask. But Steven D. Levitt is not a typical economist. He is a much-heralded scholar who studies the riddles of everyday life—from cheating and crime to sports and child-rearing—and whose conclusions turn the conventional wisdom on its head.

Freakonomics is a ground-breaking collaboration between Levitt and Stephen J. Dubner, an award-winning author and journalist. They usually begin with a mountain of data and a simple, unasked question. Some of these questions concern life-and-death issues; others have an admittedly freakish quality. Thus the new field of study contained in this book: Freakonomics.

** ‘ʼn Verwysing na die gesegde “Bloed is dikker as water”.

*** Hierdie spesifieke verandering verwys na jouself en nie die begeerte om jou maat te wil verander nie. Ons sit voor ʼn paartjie wat 48 jaar met mekaar getroud is. Dol gelukkig. Die tannie beken na ons haar vra hoe sy dit regkry, dat jy jou maat moet aanvaar en dit laat vaar om hulle te wil verander. Die oom het saamgestem.

Posted in Stofpad Langs and tagged , , , , , , , , , , , , , | Lewer kommentaar
17 Feb 2009

Los verse uit die Eerste Derde

Ons is wel hier onder die plaas geledere, maar dié is nie van die wulpse of sedelose tipe kalfies nie … nee, dié is stukkies sinne wat hier-en-daar so deur die tog se voortswoeg los skaaf. Saagsels en krulle wat ek van die landskap kan saamvat, los skuur, afskilfer. Vanaand wanneer die ligte aansit en die stof in die laaste horison verdwyn brand daar nog ʼn rooi gloed in die stegies van my gemoed. Hier kan jy nie foto’s neem of letters pen nie. Hier moet jy net wees

—
Ek het my gevoel vir jou
die verte in verskeep
die drome onder ʼn boom
met wolke toe gesleep.

Tog, soos ʼn waterlek,
glinster die druppeltjie
blinkoog iewers deur die kante

ʼn Helderskoon liefde.
ʼn Lafenis in die dorsland.

ʼn Droogte eens vergete

—
“As jy gelukkig is –
Waar jy is elke dag.
Het jy outomaties ʼn gelukkige
Verlede …” Pieter, Ceres

—
Hy lag uit sy maag
Dat sy tande glinster
Soos die kalk stralekranse
In sy oë …

—
Mens het ʼn pad eers gesien
as jy hom van twee kante af geloop het.

Mens het ʼn pad eers leer ken
as hy bereid is om vir jou sy stories te vertel.

—
Elke dag in ʼn ander plek …
My spore lê verslete
in die vorige dag se gebede
maar in die swymel van die loodreg dag
is daar ʼn steeksperd hoop
wat onverpoos op jou wil wag …

—
Die berge by Karoopoort
skaaf die laaste druppels uit die wolke
voor hulle in skadudrifsels oor die vlaktes verdwyn.

—
Bang-agie loer die wolkies
Skugter oor die berge
Mot na ʼn vlam
Verteer die vlakte …

—
Ek sal ‘n ogie op die horison hou,
daar waar mens die verste sien.
Jou spore noord van die Boland soek,
en saam met die sterre … miskien?

Ek sal die stof vergaar,
daar waar mens dit die minste pla.
Dit in die aand tussen my vingers vryf,
aan jou dink, sonder om te kla.

My Karoo, kind van ʼn ander somer
gebore en grootgeraak
terwyl in die verte
grondpad langs ʼn stofsinjaal my jaag.

Maar vanaand,
wanneer die sterre in hul skitter dans
sal ek my oë vir jou toemaak
en verder droom …

—
soms is al wat ek van jou kan wegdra,
die prentjies wat ek het

—
Saam met die wit velle
het die wind-water en groen bome ook gekom
en oral waar hulle klippe gepak het
kom dié volksvreemde skadu’s op.

Want sien, die Karoo kamoefleer
sy groen só in die bossie-bruin
nie soos die denne, bloekom en populier.

—
Ek wil my eie stilte
in jou landskap sus,
soos ʼn moeder loop
wieg en haar kosbaar kus.

Só wil ek my stilte
in jou fluitjiesriet kom paai,
die eensaamheid in my
op jou horisonne laai.

—
Ek wonder of jy die wit
tussen die lyne kan lees,
die geraas van die lettertjies
kan stilmaak

—
Soos die skaduwees oos kruip
en ʼn kartel windjie met my hare speel

sug my siel

terwyl die nag stadigaan
haar oopknoop oor die veld
sypel die blou weg tussen die sterre

word die hemelruim ontbloot …

ek het haar al op die hoeke gesoek
haar flikkers in die strate probeer vind
maar in dié stad
is ander liggies se kind

ʼn goedkoop glans
wat op sy beste net die oë verblind

—
die skemer het ʼn ander gloed
ʼn sorgelose gister nog vars in die bloed

—
my hande voel en lyk soos ou bruin brood

—

sinjaal, ..jale. 1. Teken, sein. 2. Waarskuwingsteken. 3. Instrument of toestel waarmee tekens gegee word, of wat as teken dien. 4. Voorteken of aanduiding van iets wat kom. sinjaalklok; sinjaallamp; sinjaallig; sinjaalskyf; sinjaaltoestel. sinjaalarm

Dus sal ‘n stofsinjaal die stofwolk wees wat in ‘n streep agter die voertuig opblaas dat jy van baie ver af al die stofwolk kan sien sonder om die ding te sien wat hom maak.

Posted in Stofpad Langs and tagged , , , , , , , , , , | Lewer kommentaar
17 Feb 2009

2009-02-04 ‘n Stofpad Gedagte_04 Eelte

‘Eelte’ is seker nie heeltemal die regte woord nie. Dalk is dit meer soos ‘vanselfsprekend’; ‘aanneem’ mag dalk weer begin wegdryf van die idee af. Hopelik gaan die punt homself beskryf.

Ek dink dis ʼn goeie ding om so elke nou en dan net te kyk wat jy het en dit van voor af te begin waardeer. Gisteraand lê ek in my slaapsak en opkyk. Sterre. Meteens val dit my by dat ʼn ritueel wat nogal deel geword het van ons toerbestaan is om satelliete te tel. Dis niks vreemd om iewers langs die vuur te sit en sommer in die middel van die gesprek uit te val met “oe! Daar is nog een”. Gou kyk almal op, plot die beskrywing en sien die liggie verby zoem. Teen dié tyd verwar ons hulle nie meer met die pendelaars se stille vaart in lugskepe nie.

Sal jy vanaand gou vir my iets gaan kyk? Ek het nog nie satelliete in die ruim gesoek terwyl ek in die stad was nie. Hulle lyk maar soos dowwe sterretjies wat beweeg, amper so vinnig soos vliegtuie – dit wissel soms. Kyk of jy een sien.

Ek gaan dít mis. Om satelliete te soek en onder die sterre aan die slaap te raak . ʼn Koel windjie in die aand, net genoeg om die muskiete te jaag en die dag se warm weg te sus. Vlaktes. Wyd en aaneen.

Die afwesigheid aan mure om my.

Dit het ʼn maand gevat om moeg te raak vir tent opslaan en netso onder die sterre te gaan lê. Dit was eintlik ʼn eenvoudige besluit: dis warm, ons slaap in die tent maar los die vensters oop? So wat doen die tent eintlik? Niks. Nou slaap ons buite.

Eintlik het dié hele konsep ʼn lang toeloop. “Die afwesigheid aan mure om my.” Dit gaan nie net oor binne of buite die tent slaap nie. Dit het al weke gelede begin waar ons op plekke gekom het en nie alles wat ons het KAN toesluit nie. My bakkie sal gelaai wees dat die seiltjie boep staan agterop en nou moet ons hom iewers los – wat!? Gaan niemand wagstaan nie?

Mense los sommer hulle huise oop. REGTIG! Dan kom ons by hulle aan en als staan oop. Nog ʼn ding wat die mure afgebreek het, het gebeur toe drie van ons span terug moes gaan Pretoria toe om aan ʼn ander program te werk. Die yskassie en vrieskassie was agter in daardie voertuig, nou moet die yskassie agter op my bakkie en ek het nie ekstra batterye in om hom te dryf nie. Oplossing? Laat luier die bakkie elke nou en dan vir ʼn halfuur of so. Gevolge: stap na bakkie toe – die sleutels is in hom want die sigaretaansteker gee nie elektrisiteit na die yskas toe as die sleutel nie eenkeer aangedraai is nie – draai die knormoer en laat die bakkie luier. Los maar die venster oop. Terwyl die bakkie luier, loop weg en vang ʼn middagslapie. Ja, gaan slaap maar.

Maak net seker van een ding: dat daar genoeg brandstof in die tenk is.

By Droogvoetsfontein was dit bedompig in die verlate huisie wat ons vir ʼn nag oorgeneem het. Ek was nog besig om die vensters oop te maak toe ek besef daar is geen tralies, gaas, diefwering of so iets voor die vensters nie. Dan kan ek mos die voordeur ook oop los. Nee, nie net ongesluit nie. Óóp.

Stadig het die mure verbrokkel.

Dis weer soos die gal in die blou bokkie se kop, die dink wat in jou begin as jy sestien is. Ons loop nie kringe in ʼn bos nie – selfs nie hier in die vlaktes nie – maar die wêreld word ʼn ander plek. Saul het nie verniet daardie eerste keer hom verskrik toe hy besef dat die dorp nie ín die bos is nie.

Nie almal wil jou doodmaak of jou goeters steel nie. Nie almal haat jou vir jou pigment nie. Terwyl ek skryf voel dit asof die woorde die belewenis verdwaas, eintlik gaan dié gedagte oor die goeters wat ons het en nie as vanselfsprekend moet neem nie. Dinge in die lewe wat deel van ons algemene belewenis is en nie eintlik vir almal so ‘algemeen’ is nie. Eenvoudige dinge soos om die sterre in die aand te kan sien, of selfs om met NET sterrelig die wêreld om jou in die nag te kan gewaar.

Ons kan so gou mure om ons bou wat ons van al die skade moet beskerm dat ons die lewe begin mis. Ek dink my broer het dit baie jare gelede raak beskryf net na daar by ons ouerhuis ingebreek is: “hulle kan jou besittings steel – dié kan nog vervang word – jy moet net nie toelaat dat hulle jou vrede ook steel nie …”

Kan ek dan afleidend sê dat die wêreld jou dalk forseer om mure om jou besittings te bou, jy moet net nie mure om jou lewe ook bou nie.

Dalk ís dit dan soos eelte. Dis immers my eie vel wat so verhard teen die kitaar se staalsnare. Eelte wat my vingerpunte teen die pyn beskerm, maar my hart oop los om die lirieke en melodie te voel, die lied toe te laat om my in my binneste te roer.

Ja, as ek in die dorp kom sluit ek darem my bakkie se deure.

Maar dis al wat ek sluit.

knormoer, =e, (omgangst.). Selfaansitter van ‘n motorvoertuig.

Posted in Stofpad Langs and tagged , , , , , , , , , | Lewer kommentaar
07 Feb 2009

2009-01-30 ‘n Stofpad Gedagte_03 Bande

Die storie van die bande is eintlik ʼn eenvoudige een. Een van toeval.

Hier volg die verkorte weergawe.

Net voor die tog van die Kaap na Pretoria het ek bietjie na my bande gekyk en gedink ek wil hulle net met mekaar omruil … dit het daarop neergekom dat ek hulle eintlik sal moet vervang. ʼn Gemors in enige maand van die jaar. Ek het gelukkig ʼn ruk terug ʼn splinternuwe band op die spaarwiel gesit … toevallig?

Terwyl ek by die plek staan waar ek die bande moes kry staan daar ʼn ander bakkie en die eienaar het pas vier nuwe bande opgesit, hulle was nie gelukkig met die vorige fabrikaat nie en het na ʼn ander tipe oorgeslaan. Dus was die bande nog in ʼn werkende toestand. Presies dieselfde tipe as die wat ek op het. Die man sou al in ʼn vroeër stadium die bande kom ruil het, maar iets het voorgeval wat hom weerhou het om dit te doen toe hy dit wou doen …

ʼn Gesprek later gee hy sonder koste die bande vir my, ek kies toe die beste twee en sit hulle agter. Die (nuwe) spaarwiel en ʼn nuwe band wat ek toe moes koop voor en uit die bande wat ek opgehad het sit ek die beste een op as spaar en die tweede beste ry ek saam vir die wis en onwis van die saak. (Dis onnodige detail maar die twee was te sleg om die tog aan te pak al is hulle goed genoeg vir spaar doeleindes.)

Dus het ek onbeplan ʼn nuwe band gekoop en twee goeie bande verniet gekry.

Omtrent ʼn maand en seker so 4000km later skryf ek die een agterwiel op ʼn grondpad oppad na Carnarvon toe af. ʼn Klein dorpie noord van Sutherland. Klein. By die een motorhawe is daar diens om bande te vervang. Ek het besluit om eerder altwee agter bande te vervang as gevolg van ʼn verskeidenheid van redes. Ek soek dus twee Firestone 215R15 ATX bande.

Daar aangekom het hulle darem van die bande. Net twee. Presies dit wat ek soek, presies dieselfde as die voorste twee. Net twee in voorraad.

Toeval? Wel, dit hang seker af van Wie jy dink dié toeval bestuur?

Posted in Stofpad Langs and tagged , , , , , , , | Lewer kommentaar
07 Feb 2009
2 Comments

2009-01-17 ‘n Stofpad Gedagte_02 Loop

“Kyk, ons het hier groot geraak …” Die hande wys asof hulle aan iets vat wat die gedagtes nog vars kan voel, vir ʼn oomblik speel die verlede in sy oë af en wonder ek wat hy sien. Die huisie was van klip gemaak en net die modder en klei tussen die klippe onthou hom van kindsbeen af. “Die draadloos het hier gestaan en die six volt batterie sommer hier langs die muur.”

Ons het nog vir ʼn rukkie tussen die beelde van sy verlede rondgeloop, staaltjies onthou en aan klippe gevat wat dekades terug nog huis was. “In die somer is dit té warm hier dan loop vat ons die skape na die ander plaas toe en dit neem gewoonlik so sewe dae. Anders as vandag kon die skape wei al die pad, maar deesdae ka’ mens dit nie meer doen nie …”

Dis ʼn ander wêreld dié, een wat genadeloos koud én warm kan word. Mense wat hier woon lyk of hulle langer leef, vat nou maar vir oom Willem, hy is 70 jaar oud en het vir ons vertel hoe hulle as kinders hier in die kliphuisies gewoon het. Dit vertel hy vir ons terwyl hy knap in die veld rondstap, selfs goeters uit sy voor-verlede kom helder te voorskyn en dans teen die rante. Ons hoor die ossewaens kreun en sien hoe die wiele teen die rante af skommel.

Mense hier ‘loop’ doen dinge en ‘raak’ groot. Dis dalk hoekom hulle so fiks is, self as hulle praat wemel die woorde in die ‘R’ wat brei en prentjies inkleur terwyl hulle praat. ʼn Man het die een dag grof gevloek en selfs dit het vir ʼn oomblik tussen die ander woorde mooi geklink.

Die Karoo het ʼn ander plek geword, een waar ek nou darem ʼn paar gesigte al ken en die landskap nie meer so gewetenloos lyk nie. Ons spore trap skaars merke in die stof van ʼn plek waar mense geslagte terug hul stambome tussen die berge kan plot. Hulle vertel van oumas en grootjies wat “kyk, in daardie huisie het hulle gebly en die Engelse se laer was net om die draai.” Dit voel soos gister wat die gevegte nog hier tussen die koppies gewoed het en met ʼn bietjie mooi soek kan jy dalk van die doppies ook optel.

Dis ʼn landskap wat deur sy mense leef en so kom kleef die plek jou aan. So, waag dit om deur sy stof te kom loop en stil te raak.

Posted in Stofpad Langs and tagged , , , , , , ,
07 Feb 2009

2009-01-05 ‘n Stofpad Gedagte_01 Kaptein

“Sy naam is Kaptein.” Dit lyk nie of jy die twee kan skei nie. “Kyk gou hieRr! Gee dié viRr hom.” ʼn Stuk droë wors word aangegee en Mocke probeer kyk wat die geheim van die gebaar is, maar Kaptein staan net daar. Ek moet wel sê dat Kaptein nie ʼn klein hondjie is nie, hy is raafswart en het die gemoed van ʼn rustige Labrador.

Ordentlik gee Kaptein in en vat die wors, hy wou nog begin eet toe ons gasheer die stukkie blitsig gaps. “Kyk, dis ʼn geleeRrde hond dié, hy vat net kos van my af.” Vergewe die baas sy dier deur self vir hom die worsie te gee. Kaptein kou versigtig, maar sonder om sku te verdwyn met die lekkerny, want hy ken sy baas se hart.

Dis my eerste dag saam met die span en ons duik toe sommer lens en driepootjies in die skietery in. Oom Barrie loop vandag op die treinspoor en dis nog so 10km tot by die tolhuis langs Michele’s Pas. Daar was nie rêgtig beplan dat ek en Mart moet saamloop op die spoor nie, tog was dit ʼn gawe stappie wat aan my ʼn besondere ervaring verleen het, eintlik twee. Die eerste was die ongelooflike natuurskoon wat ek met die selfoon probeer afneem het, maar soms is ʼn foto net nie genoeg nie; die tweede was een wat ek glad nie verwag het nie, een wat eers later sy teenwoordigheid bekend gemaak het: Kreefkuite.

Soet en gedweë het ek my skouers en arms met die room gesmeer, selfs ʼn poetsie op die neus en wange, maar die verbleekte kuite het ek geheel en al gemis.

Daar is ʼn peerboer op Ceres wat sommer van die eerste oproep af besluit het dat ons nie by hom gaan tent opslaan nie, “Njee man, julle kan mos nou nie in tente bly as ek plêk in die huis het nie. Kom net, êk sal vir julle soRrg!” So gesê en so gedaan.

Dis waar ons vir PM en Kaptein ontmoet, “Julle moet net die Rreëls van my huis veRrstaan.” Dit was ʼn lang dag en ons is almal maar pê … “HieRr veRrstaan die mense al, maaRr ek sal julle net moet leeRr, in my huis maak jy soos jy wil, hooRr!”

Sorgvuldig lei hy ons deur die een vertrek na die ander, selfs die buitekamer en maak kaste en deure oop sover hy gaan, “Sien, hieRr is genoeg vleis, wat wil julle bRraai? Vat sommeRr van dit ook saam viRr die pad, julle gaan mos vêRr Rry …”

Met al die beplanning wat ʼn tog soos dié voorafgaan duik daar tog goeters op wat jy nie heeltemal verwag het nie. Vat nou maar dié eenvoudige opdrag: Skoon Water.

Maklik, ons het mos daarvoor beplan. Ek het ʼn bakkie, ons koop al in Pretoria ʼn groen 220 liter ‘Jo-Jo’ drom, laai hom agterop die Hilux, skroef ʼn kraan in en tap hom vol water. Gaaf en gedoen. Wag-wag, dan ons kan mos ʼn watersuiweraar aan hom koppel en super skoon water hê, nè?!

Ja.

ʼn Kraan is mos ʼn kraan is mos ʼn kraan? Die boks hét gesê dat dit binne 5min installeer, maar ek is nie ʼn huisvrou nie en die plaasdrom agter op my bakkie het nie ʼn Cobra swaan-swaainek kombuiskraan aan nie. Toe ek dus in Ceres weer die gevoel van kleuterwees beleef en die waterfilter soos Lego wil begin bou pas die stukkies nie. Glad nie. In ʼn oomblik verander die onskuld in my na die gevoel wat ek as klein seuntjie gehad het in die speelkas van die kleuterskool, “… maar tannie, al die blokkies wil nie op mekaar pas nie …”. Jy kan nie verskillende tipes Lego meng nie, net soos jy nie kan koek bak met die verkeerde bestanddele nie. Die suiweraar se inloop wou net geensins op die kraan aan die drom pas nie. So toe ry ek en Martiens (PM se voorste voorman) gou dorp toe … Dis mos nie ʼn probleem nie.

Onthou dis Ceres.

Intussen is die bakkie goed gelaai, en so in die ry het dié gesprekkie afgespeel:

ʼn Stem kom van die straat se kant af: “Hey Martiens! Gooi ʼn bietjie wyd?!”

“JA! Langpad.”

Ou Martiens sit hier langs my en ek ontsyfer gou wat sopas gekommunikeer is, vir die stadsjapie Transvalers sou dit seker so klink:

Koos staan aan die een kant van die pad, hy waai vir Piet en stap oor na waar Piet in sy bakkie sit.

“Middag, ek sien jou voertuig is swaar gelaai.”

“Ja, middag. Ek gaan ʼn bietjie ver ry.”

Die man by die Midas het ons skeef uitgekyk, so ook by die koöperasie, die hardeware, die Pick-‘n-Pay, die gas-en-sweisplek en toe ons eindelik by die mikrobesproeiingshandelaar kom en hulle kon oortuig dat daar hopelik iets in die winkel is wat ons gaan help, al pas ons dit buite die ontwerpstoepassing toe. Dis moeilik om ʼn ding te soek wat jy in jou kop goed ken, maar die mense om jou verstaan nie die naam wat jy hom gegee het nie. “Ek soek ʼn koppeldingetjie om tussen die kraan en die inloop te staan.”

“Eintlik verkoop ons dié goeters net in grootmaat.” Dit het die hele dag gevat, maar ons het ʼn stukkie pyp gekry en twee plastiek skroef-in-mekaar goetertjies. Darem het ek nou omtrent die hele dorp ook gesien.

********************

Om met ʼn perd van Tafelberg af na die Voortrekkermonument toe te ry vat nie ʼn dag nie. Daar is lang stukke wat die ruiter en sy dier langs mekaar stap. Ek dink dis tweeledig, die een word dalk moeg om die ander te dra en die ander se sitters word verseker lam.

Alhoewel ons ʼn TV-reeks skiet, het ons nie 40 perde om om te ruil nie so die een wat in die Kaap wegtrek is ook die een wat in Pretoria opdaag. Ek gaan nie maak of ek meteens in ʼn fluisterende perdekenner verander het nie, so om dit eenvoudig te stel is die twee perde wat ons op die tog het, nie dieselfde nie, selfs jy sal hulle kan onderskei.

Dis maklik: Tornado is die wit een en Queen is die bruin een. Tegnies is Tornado die hings en Queen die merrie. Ek weet nie of dit is as gevolg van die verkiesing wat op pad is dat ons eerder vir Queen in die reeks gebruik nie.

Terug by die huis het die tyd om Lego te speel ook verstryk en ons moet ʼn onderhoud iewers gaan skiet, ek sal maar later my hidrouliese stelsel moet toets. Gelukkig het ons voorlopig water want die Jo-Jo agter op my bakkie is darem vol.

Een ding het ek wel van Kaptein se baas besef, hy het ons nie net in sy huis in verwelkom nie, hy het sy lewe en sy hart onvoorwaardelik vir ons oopgemaak, iets wat ek dink ons baie meer van kort in ʼn wêreld wat soms so nors kan raak.

Posted in Stofpad Langs and tagged , , , , , , , , | Lewer kommentaar
07 Feb 2009

2009-01-02 Welkom by die Stofpad Langs Gedagtes

Welkom by die Stofpad Langs-Gedagtes
Deur Reinard Bekker

Deur in die huis sal ek sommer met die intrapslag die formaliteite uit die weg wil ruim. Kry die koffie of gooi ʼn goeie pinotage want dié langpad het nie tyd vir jaag nie.

Stofpad Langs is ʼn tv-reeks waaraan ons huidig werk. Dit het op 25 Desember 2008 op Tafelberg begin en eindig in die draai van Maart-April 2009 by die Voortrekkermonument. Want ons kan!

Stofpad Langs is seker soos ʼn bak lasagne, eenvoudig en, sonder om enige geheime resepte te probeer uitlap, kom dit bloot neer op pasta, maalvleis, kaas en ʼn witsous. Die pasta sal ons vergelyk met geskiedenis en ʼn redelike fokus op “Die Vergete Grootpad” s’n in spesifiek. Oom Barrie, ʼn sendeling van Noenieput, ry nou vir die sewende keer verder as 1000km met sy perd – hy is ons maalvleis vir dié gereg. Ons volg sy spore op die hakke van vergete togryers.

Maar om die hele spulletjie saam te bind benodig ons ʼn goeie sarsie kaas en witsous, dit sal vertolk word deur die talle onderhoude met boere, museumtannies, knapwinkeleienaars en soms eksentrieke karakters soos hulle uit die stof reis …

Vir die inhoud van die program sal julle moet wag tot dit op die kassie skyn.

Die res van die volgende drie maande se gedagtes sal straaltjies in hê van die mense wat jy heel moontlik net as ʼn naam, van en funksie aan die einde van die program sien verbyrol.

Barrie Burger kom van Noenieput in die Kalahari, Noord-Wes van Upington af. Hy is ʼn sendeling wat met sy perd (Queen) lang afstande aflê– soos die togryers van ouds – in sy geval meestal alleen.

Anita Erasmus is die regisseur van die produksie en ook een van die direkteure van Everland Productions – die maatskappy wat Stofpad Langs vervaardig. Sy was 12 jaar lank as MD by Maranatha Platemaatskappy betrokke. Sy en Ansie is die ‘Executive Producers’ van die film ‘Tornado’ wat later die jaar uitkom.

Ansie Nel is ook hier al is dit nie fisies so nie. Sy behartig Everland se sake in Pretoria en verslind die foto’s wat ons op Facebook laai.

Mart-Marie Schoeman is die produksie sekretaresse en reël die meeste van ons logistieke dinge, sy is die stem wat al die mense met wie sy die afgelope paar maande oor die foon gesels het, wil ontmoet. Sy bestuur saam met Sarina die kiekiemakers vir die prentjies wat ons wil onthou.

Mocke Prinsloo is die ou sonder hare wat sy beeldhou vernuf met die videokamera toepas en so die hart van die tog opvang. Hy is gelukkig met Sarina getroud en ek dink sy stem saam. (Hie-hie)

Sarina (ja, haar van is net soos Mocke s’n ook Prinsloo), sy vis vir ons foto’s uit die plekke wat ons besoek en hou Mocke se hand vas. Sy, soos Eva, het ook die mag oor die Appel en redigeer saam met Anita die beelde dat hulle op die kassie kan riel.

Bennie Jansen is ons jongste ruiter op die tog, hy is 15 maar sal jou herinner dat hy darem dié jaar ook verjaar en 16 word. Hy ry agter die skerms saam op Tornado, die perd waaroor die film gaan wat oom Barrie en sy perd se storie vertel. Hou die teaters dop – die film kom aan die begin van April uit.

Estiaan Cronjé is die logistieke bestuurder en vorm saam met Bennie deel van oom Barrie se ondersteuningspan. Hy is veral vernuftig om na ʼn lang dag in die son nog steeds plek te hê vir ʼn glimlag. Hy gaan nog ʼn stuk grond van sy eie hê waar die mens en natuur mekaar kan bekyk. Ek hoop hy sal my nooi om te kom kuier …

Ek dra ook ʼn loerkas rond en help om die prentjies in te roep, soms voel ek meer soos Noag wat maar net die skippie het en die diere daag self op. Meer van wat ek aanvang sal deur die gedagtes skemer.

Aan die praktiese kant: ons ry ʼn gemiddeld van 20km per dag, daar is plekke waar ons in tente langs die pad slaap en plekke waar die boere amper handgemeen raak met mekaar om vir ons slaapplek te verskaf.

Voorlopig sal dit dan al wees.

Die boeretroos se beker daar langs jou is seker al leeg of, as dit ʼn glas van die rooies was, het dié ook al klaar gesneuwel, so as jy gou voor jy aangaan ʼn tree saam met my wil stap: Soek ʼn plekkie wat regtig stil is, sit …

Luister

Die mense van hier sê dat die Karoo is stil genoeg dat jy jou eie hart kan hoor klop …

Posted in Stofpad Langs and tagged , , , , , , , , , | Lewer kommentaar

Post Navigation

%d bloggers like this: